Remigiuskerk Steenderen

Steenderen: Historie, natuur en bedrijvigheid in het hart van het IJsseldal

Steenderen, een charmant dorp in de gemeente Bronckhorst, ligt te midden van het historische en natuurrijke IJsseldal. Dit gebied, dat zich uitstrekt van Westervoort tot voorbij Zwolle, vertelt het verhaal van eeuwenoude rivierlopen en een landschap gevormd door het water van de IJssel. Hier komen cultuur, natuur en bedrijvigheid op een unieke manier samen.

Oude rivierlopen en rijke natuur
De invloed van de IJssel is overal zichtbaar in het landschap rondom Steenderen. Oude rivierlopen zoals de Vreekolk, de Bakerwaardse Laak en de Molenkolk zijn natuurlijke pareltjes waar flora en fauna welig tieren. Deze plekken nodigen uit tot wandelen en genieten van het weidse uitzicht over weilanden en historische boerderijen. Tot 1950 had de IJssel vrij spel, wat vruchtbaar slib achterliet en het landschap rondom Steenderen vormde tot wat het nu is: een groen en gevarieerd decor.

Het Plantenbos: een oase van rust
Het Plantenbos, aangelegd door Staatsbosbeheer en nu beheerd door vrijwilligers, biedt een heerlijke plek voor een korte wandeling. Dit dorpsbos is opgenomen in het wandelroutenetwerk en is perfect voor wie even tot rust wil komen in de natuur. Een historisch element in het bos, een stukje zomerkade, herinnert aan tijden waarin de IJssel buiten haar oevers trad.

Historie en traditie
Steenderen kent een rijke geschiedenis, die je kunt ontdekken tijdens de Tegelroute. Deze wandelroute voert je langs historische plekken zoals de imposante Remigiuskerk, het nostalgische café Heezen en markante gebouwen die het dorp haar karakter geven. Net buiten het dorp, langs de Spaensweertweg, vind je de Bronkhorstermolen, een prachtig voorbeeld van een historische beltmolen. Op zaterdagen kun je hier terecht voor het lekkerste pannenkoekenmeel en een kijkje in de draaiende molen.

Moderne bedrijvigheid
Steenderen is niet alleen een plek van historie en natuur, maar ook van innovatie en bedrijvigheid. Het dorp herbergt het hoofdkantoor en de fabriek van Aviko, een wereldspeler op het gebied van aardappelproducten, én een Friesland Campina-fabriek, waar heerlijke kazen worden geproduceerd. Deze bedrijven benadrukken het belang van Steenderen als centrum van landbouw en industrie.

Ontdek Steenderen
Met zijn unieke mix van historie, natuur en bedrijvigheid biedt Steenderen voor ieder wat wils. Of je nu komt om te genieten van de serene natuur, een stukje geschiedenis wilt beleven of benieuwd bent naar de moderne bedrijvigheid van dit veelzijdige dorp, je zult je hier zeker thuis voelen.

Geschiedenis van het kerkgebouw

Al in 1217 wordt er melding gemaakt van het kerkgebouw. De huidige Remigiuskerk is gebouwd in de 15e eeuw. Bij de restauratie van de kerk bleek dat de tegenwoordige kerk een voorganger heeft gehad van veel kleinere afmetingen. De kolommen van het middenschip van de huidige kerk bleken te rusten op de fundamenten van twee tufstenen muren met een dikte van 70 cm. Deze muren waren weer gefundeerd op een zwaar, zeer diep reikend fundament van oersteen. Er stond dus eerst een tufstenen zaalkerkje – waarschijnlijk in Romaanse stijl – dat een stuk kleiner was. En wellicht nog daarvoor een houten kerkje, maar daarover valt niets met zekerheid te zeggen.

In de jaren 1439-1440 werd er een nieuw (priester)koor gebouwd. Dit koor werd opgetrokken in de bouwstijl van die tijd: de gotiek, de omhoog strevende spitsbogen-bouwstijl. De 15e eeuw was een economisch redelijk gunstige tijd en bovendien was het een vrij rustige tijd. Veel kerken werden vergroot of verbouwd in die tijd. Toen het nieuwe koor klaar was, viel het oude kerkje daarbij helemaal in het niet. Er moest een nieuwe kerk komen. Deze werd rond 1445 opgetrokken. De kerk kreeg de vorm van een pseudo-basiliek.

Bij de vernieuwde, grote kerk hoorde ook een toren. Deze werd gebouwd in 1456. De klok is in 1635 gegoten door Henrick ter Horst. Bij de staatsregeling van 1798 werd o.a. bepaald dat de kerktorens eigendom werden van de burgerlijke gemeentes. De toren werd in 1953 echter weer teruggegeven aan de kerkvoogdij.

Rampen 

In 1782 sloeg de bliksem in de toren van de kerk. Aangewakkerd door een sterke wind sloegen de vlammen van de toren over naar de kerk die weldra in lichte laaie stond. Uiteindelijk brandden behalve de kerk, ook de school en drie woonhuizen af. De Steenderense geschiedschrijver Harmen Addink, die toen pas 18 jaar oud was, heeft de brand beschreven in een lang en aangrijpend gedicht. Men zat niet bij de pakken neer, de kerk werd herbouwd.

Kort na het herstel volgde een nieuwe ramp. Bij Drempt brak de IJsseldijk en er volgde een overstroming. Drie weken lang stonden paarden en koeien in de kerk op stal en een paar jaar later in 1799 was dat opnieuw het geval.

Restauratie

Onder toezicht van Monumentenzorg vond 1966-1969 een restauratie plaats. Uitwendig veranderde weinig, inwendig des te meer. Het orgel werd vervangen en verplaatst, plafond een andere vorm, vloerverwarming en er werden fraaie kroonluchters opgehangen. De kerk is gebouwd in oost - west richting; zoals alle oude kerken. Met het koor naar het oosten gericht, beeld van de verrezen Christus, het Licht der wereld. De zon die over ons is opgegaan. De kerk is in 1966 aangewezen als rijksmonument. In 2014 droeg de kerkelijke gemeente het gebouw over aan Gelderse Kerken.

De kerk is op vrijdagmiddag open voor bezichtiging. Bovendien zijn er van tijd tot tijd exposities, concerten, tentoonstellingen in de kerk. Zie hiervoor de agenda.

Adres

Dorpsstraat 20, 7221 BP Steenderen | Toon op kaart